Archive for the ‘ Linux ’ Category

SteamOS Nasıl Kurulur?

Ameleler,

Biliyorsunuz, Valve 2013’de üç büyük haber verdi: SteamBox, SteamOS ve Steam Controller. Oyun konsolu piyasasına güçlü bir şekilde giriş yapacak gibi.

Kuşkusuz, bizim gibi açık kaynak sevenleri en çok sevindiren haber, Linux tabanlı bir oyun işletim sistemi olan SteamOS oldu. Yılların yıkamadığı Debian temeli üzerine, oyun için gerekli olan ekran kartı sürücüleri gibi bazı eklerle birlikte, hem SteamBox üzerinde, hem de donanımın yettiği herhangi bir PC’de çalışacak bir işletim sistemi hazırladı Valve. Geçtiğimiz haftalarda da, bu işletim sisteminin beta sürümünü yayınladı. Bu haberi alır almaz kurmak için indirdim, fakat bir PC’ye paralel kurulum (var olan işletim sisteminin yanında) şimdilik mümkün görünmüyor. O yüzden, bu sistemi VirtualBox üzerine kurmak için araştırma yaptım.

Bu yazı, aşağıda kaynağını belirttiğim forumdaki adımlar uygulanarak Türkçe kaynak olması açısından yazılmıştır.

UYARI! Bu yazıda, VirtualBox ile hazırlanmış bir sanal ortama kurulum anlatılmaktadır. Henüz sistem beta olduğu için tam kurulmayabilir, donanımınız yeterli olmayabilir. Bilgisayarınıza bir risk olmasını beklememekle beraber, yapacağınız hatalardan sizin sorumlu olacağınızı hatırlatırım.

0 – Kurulum için gereken dosyalar

Kurulum için aşağıdaki dosyaları indirmeniz gerekiyor. SteamOS biraz büyük, o yüzden kotalı internet kullanıcıları dikkatli olsunlar.

1. Free Iso Creator 0.1 —> Download!
2. Virtual Box —> Download!
3. SteamOS —> Download!

1 – Kuruluma hazırlık

Yukarıdaki dosyaları indirdikten sonra, kurulumları yapmamız gerekiyor. Free ISO Creator ve VirtualBox’ı bilgisayarınıza kurun. SteamOS’u indirdiğinizde gelen zip dosyasını da uygun bir yere açın. Bu işlemleri yaptıktan sonra, Free ISO Creator uygulamasını çalıştırın. Bu uygulama, bize kurulum için gerekli olan ISO dosyasını hazırlamamızı sağlayacak.

Free ISO Creator

Free ISO Creator

Bu işlem bilgisayarınızın hızına göre biraz vakit alabilir. ISO dosyası oluştuktan sonra kuruluma geçebiliriz.

2 – Kurulum

Daha önce VirtualBox kullanmayanları da düşünerek, detaylı bir kurulum yardımı hazırladım. Bilen arkadaşlar zaten atlayarak geçeceklerdir.

a. VirtualBox uygulamasını açın. Yukarıdaki menüden yeni bir sanal bilgisayar oluşturun.

Yeni Sanal Makina

Yeni Sanal Makina

b. SteamOS, biraz RAM isteyen bir işletim sistemi (eh, malum, oyun oynayacağız). O yüzden, bir sonraki adımda minimum 2 GB (2048 MB) bellek veriyoruz.

Bellek Ayarlaması

Bellek Ayarlaması

c. Bellekten sonra bir de disk ayarlaması yapacağız. Yine, oyun sistemi kurduğumuz için disk alanının da yüksek olması gerekecek. 30 GB önerseler de ben 40 GB ayarladım. Siz de aşağıdaki ekran görüntülerindeki ayarları kullanın.

Sanal Disk Oluşturma

Sanal Disk Oluşturma

Sanal Disk Türü Seçimi

Sanal Disk Türü Seçimi

Sanal Disk Büyüklüğü Seçimi

Sanal Disk Büyüklüğü Seçimi

d. Bu işlemi de yaptıktan sonra, VirtualBox ana ekranında sistemimizi göreceğiz. Başlatmadan önce, bazı ayarları yapmamız lazım. Sistem sekmesinde, “EFI” seçeneğini aktif hale getirin. Unutmayın, bu ekrandan RAM, işlemci gibi ayarlarınızı değiştirebilirsiniz. Eğer bilgisayarınız güçlüyse işlemci ve RAM ayarlarınızı yükseltebilirsiniz.

Sistem Ayarları

Sistem Ayarları

e. Ekran ayarlarını da yapmamız lazım. VirtualBox, ekran “kartı” boyutu olarak maximum 128 MB destekliyor bildiğim kadarı ile, o yüzden bu ayarı maximuma getirin, ve aşağıdaki seçeneklerden de “3B Hızlandırma”yı aktif hale getirin.

Ekran Ayarları

Ekran Ayarları

f. Bu ayarlara ek olarak, ağ ayarlarınızı da değiştirmenizi tavsiye edeceğim. Bu benim tavsiyem, yapmayabilirsiniz.
Ağ ayarlarından bağdaştırıcınızı “NAT” yerine “Köprü Bağdaştırıcısı” olarak seçin. Bu sayede sanal sistem tamamen farklı bir sistem gibi internete bağlanacaktır.

Ağ Ayarları

Ağ Ayarları

g. Son ayarımız, hazırladığımız ISO’yu tanıtma. Bunun için, Depolama sekmesinde, IDE denetleyicisinin altındaki “Boş” yazısına tıklayın. Ekranın sağ tarafında çıkan küçük CD simgesine tıklayın ve çıkan menüden sanal disk dosyası seçmeye tıklayın. 1. adımda hazırladığımız ISO dosyasını gösterin. Artık hazırız.

h. Şimdi sanal makineyi başlatabilirsiniz. Ama unutmayın, henüz işimiz bitmedi, o yüzden devam.

Makina başlayınca, karşınıza küçük bir menü gelecek. İlk seçeneği seçin (Auto Instal seçeneği, ekran görüntüsü alamadım burada).

Kurulum otomatik olarak başlayacaktır. Burada korkulacak bir şey yok, tamamen sanal bir ortamda çalıştığımız için gerçek dosyalarınıza zarar gelmeyecektir.

Kurulum

Kurulum

Kurulum tamamlanınca, karşımıza son bir ekran çıkacaktır. Orada “Continue” butonuna tıklayarak kurulumu bitirebiliriz. Sistem yeniden başlayacak.

i. Yeniden başlayan sistem, henüz kullanıma hazır değil, o yüzden hemen sistemi çalıştırmaya çalışmayın. Karşınıza gelen ekranda (GRUB ekranı), “Recovery Mode”u seçin.

Recovery Mode

Recovery Mode

Bu modda, karşımıza bir grafik ekran gelmeyecek. Onun yerine, root haklara sahip olduğumuz bir komut satırı arayüzü gelecek. Bu ekranda, birkaç küçük işimiz var.

SteamOS, Nvidia ile anlaşmalı olduğu için Nvidia sürücüleri kurulu olarak geliyor. Fakat, sanal sistemde Nvidia kartları olmadığı için bu sürücüleri kaldırıp yerine sanal sürücüleri kuracağız.

Nvidia sürücülerii kaldırın:

$> apt-get purge ".*nvidia.*"

Karşınıza bir çok yazı gelecek, en sonunda sorduğu zaman “Y” seçin ve kaldırma işlemini tamamlayın.

Yeni bir Xorg.conf dosyası oluşturun. Ekran kartı bilgileri için gerekli.

$> dpkg-reconfigure xserver-xorg

Bu komut herhangi bir çıktı vermeyecek.

Sonrasında, sanal sürücüleri yüklemek için, VirtualBox menüsünden “Misafir Eklentileri” ni seçin, CD takılsın.

Misafir Eklentileri

Misafir Eklentileri

CD eklendikten sonra, aşağıdaki iki komutu çalıştırın.

$> mount /dev/cdrom /media/cdrom
$> sh /media/cdrom/VBoxLinuxAdditions.run

Ekranda biraz yazılar akacaktır, sonrasında yine komut satırında kalacaksınız. Sistemi yeniden başlatın.

$> reboot

j. Artık sistemimiz tamamen kurulduğuna göre, giriş yapabiliriz. GRUB ekranında bu sefer işletim sistemimizi seçiyoruz.

SteamOS Seçimi

SteamOS Seçimi

k. SteamOS açıldıktan sonra karşımıza login ekranı gelecek. Kullanıcı adı ve şifre olarak steamos yazıyoruz ve giriş yapıyoruz.

steamos-13

SteamOS Login

l. Sisteme giriş yaptıktan sonra masaüstündeki Steam logosuna tıklayarak Steam’i açabilirsiniz.

SteamOS içinde Steam

SteamOS içinde Steam

Artık bundan sonrasında ne yapacağınız sizi ilgilendirir. İsterseniz oyun deneyin, isterseniz internete girin. Ama unutmayın, bu sistemin bir benzeri, 2014 yılı içinde oturma odalarımıza giriş yapacak. Öncesinden hazır olun.

İlgili: VirtualBox içindeki sisteminize, PC’nizdeki dosyaları mı göstermek istiyorsunuz? Daha önce yazdık, buyrun.

Hadi gidin oynayın, kurcalayın azcık.

Kaynak: http://steamcommunity.com/sharedfiles/filedetails/?id=204085700#193417

Not: ISO’yu hazırlayan ve benden önce kurulumu deneyen Erman’a ayrıca teşekkür ediyorum.

Ubuntu ve Çift Ekran Kartı

Ameleler,

Günümüz dizüstü bilgisayarlarında, güç tasarrufu amacı ile çift ekran kartı kullanımı oldukça yaygın. Mesela, benim kullandığım Dell L502X bilgisayarda, yerleşik Intel ekran kartının yanı sıra, harici bir NVidia kart da mevcut. Windows ortamında, sürücü ve/veya Windows desteği sayesinde hiç bir ek ayar yapmadan bu iki ekran kartı birlikte kullanılabiliyor. Günlük işler için yerleşik ekran kartı kullanılırken, oyun ya da video gibi yoğun grafik gücü gerektiren işlemlerde otomatik olarak harici ekran kartı seçiliyor.

Linux tarafında ise, ekran kartı geliştiricileri sağolsunlar, düzgün sürücü çıkaramadıkları için bu özelliği doğrudan kullanma şansımız olmuyor. Camiadaki yetenekli arkadaşlar ise, NVidia grafik kartları için, “Project Bumblebee” adında bir proje geliştirerek, çift ekran kartı kullanımına bir çözüm üretmişler. Kurulumu ve kullanımı çok basit olan bu proje, Linux üzerinde oyun oynamayı olanaklı hale getiriyor. Hele ki, Steam’in Linux sürümünün çıktığı bu günlerde, ekran kartı kullanımı önemli olacaktır.

project-bumblebee

Bumblebee sürücülerini kurmak çok basit. Öncelikle, Bumblebee kaynağını apt uygulamamıza eklememiz gerekiyor:

$> sudo add-apt-repository ppa:bumblebee/stable

Daha sonra, güncel NVidia sürücülerini yükleyebilmek için, aşağıdaki kaynağı da tanıtmamız lazım:

$> sudo add-apt-repository ppa:ubuntu-x-swat/x-updates

Bu kaynakları ekledikten sonra, paket listesini güncellememiz gerekli:

$> sudo apt-get update

Güncellemeden sonra, aşağıdaki komut ile bumblebee ve ilgili paketleri yükleyebiliriz:

$> sudo apt-get install bumblebee bumblebee-nvidia linux-headers-generic

Bu yükleme işlemleri bittikten sonra, Linux’u yeniden başlatmamız iyi olacaktır.

Yükleme tamamlanınca, maalesef çalıştırdığımız uygulamalarda otomatik olarak grafik kartı seçimi yapılamıyor. Bunun için, çalıştıracağımız uygulamayı, “optirun” komutu ile çalıştırmamız gerekli. Mesela, grafik sürücülerini test için kullanılan glxgears uygulamasını (sudo apt-get install mesa-utils komutu ile kurulabilir) normalde şu şekilde çalıştırırız ve ortalama fps çıktısı şu şekilde olur:

$> glxgears
299 frames in 5.0 seconds = 59.705 FPS
299 frames in 5.0 seconds = 59.624 FPS
299 frames in 5.0 seconds = 59.625 FPS
299 frames in 5.0 seconds = 59.642 FPS

Bu uygulamayı, güçlü ekran kartı ile çalıştırmak içinse optirun komutunu kullanmamız gerekli. fps sonuçları arasındaki fark kendisini belli ediyor:

$> optirun glxgears
3789 frames in 5.0 seconds = 757.724 FPS
3469 frames in 5.0 seconds = 693.529 FPS
3738 frames in 5.0 seconds = 747.387 FPS
3473 frames in 5.0 seconds = 694.523 FPS

Kısayol ile kullandığımız uygulamalarda ise, kısayolu modifiye ederek çalıştırılan komutun başına “optirun” ekleyerek güçlü grafik kartı kullanımını sağlayabiliriz:

optirun steam

Hadi gidin şimdi Linux üzerinde biraz oyun oynayın bakalım.

Kaynak: https://wiki.ubuntu.com/Bumblebee

VirtualBox, Linux ve Paylaşılan Dizinler

Bir çoğumuzun yeni işletim sistemlerini denemek, güvenli bir şekilde programları denemek için kullandığı VirtualBox sanallaştırma yazılımının, “Paylaşılan Dizinler” (Shared Folders) adında güzel bir özelliği var. Paylaşılan Dizinler özelliği sayesinde, ana işletim sistemimizdeki gerçek dizinleri sanal işletim sistemine bağlayabiliyoruz. Bu özellik gelişmiş seçeneklerde bulunduğu için, kullanmadan önce “Misafir Eklentileri” (Guest Additions) ni yüklemek gerekiyor.

Adım adım VirtualBox üzerine sanal işletim sistemi kurmayı bu yazıda anlatmayacağım. O yüzden, halihazırda kurulu bir Linux sanal sistemi olduğunu farzederek bu yazıyı yazıyorum. Windows veya Linux tabanlı olmayan diğer işletim sistemlerinde daha farklı ayarlar olduğu için bu yazdıklarım uygulanamayacaktır.

VirtualBox - Paylaşılan Dizinler

VirtualBox arayüzünde, sanal sistemin çalıştığı pencerenin sağ alt köşesinde, küçük bir dizin simgesi şeklinde, Paylaşılan Dizinler seçeneğini görebilirsiniz. Bu simgeye sağ tıklayıp özelliklerine girdiğinizde, paylaşmak istediğiniz dizinleri ve bu paylaşımların isimleri, bağlama özellikleri gibi değişik seçeneklere erişebilirsiniz. Bu ekranda, mesela Windows C:\ sürücüsünü, “Otomatik Bağla” ve “Kalıcı Yap” seçenekleri ile paylaşabiliriz. Bu paylaşılan dizinler, sanal Linux’un dosya sisteminde /media/ dizini altına bağlanacaktır.Buraya kadar her şey hoş, fakat sanal Linux sistemine normal bir kullanıcı ile giriş yapıp bu paylaşılan dizinlere erişmeye çalıştığınız zaman karşınıza dosya izinlerinin yeterli olmadığı ile ilgili bir uyarı gelecektir. Muhtemelen, komut satırından sudo ile bu dizinlere erişim sağlayabildiğiniz görüp bir süre bu yöntemi deneyeceksiniz. Daha sonra da sistem ayarlarından root erişmini açarak, tavsiye edilmeyen şekilde sisteme root kullanıcısı ile giriş yapacaksınız.

Yapmayın.

İşin kolayı var.

VirtualBox, dizinleri paylaşıp sanal sisteme tam erişim izinleri ile bağladığı zaman, bu dizinleri “vboxsf” kullanıcı grubu altında bağlar. Temel Linux bilgilerinizi tazelerseniz, Linux dosya sistemlerinde erişim kontrolü için kullanıcı / grup / herkes şeklinde üçlü bir yapılanma vardır. Kullanıcınızın ait olduğu gruba izin verildiği sürece dosya ve dizinlere erişebilirsiniz. O yüzden, değişik ve güvensiz erişim yöntemleri yerine, kullancınızı vboxsf grubuna eklemeniz yeterlidir. Bunu yapmak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

$> usermod -a -G vboxsf <amele>

<amele> burada kullanıcı adımız, oraya kendi kullanıcı adınızı yazarak çalıştırın.

Haydi iyi sanallaştırmalar.

ext3 Dosya Sisteminde “Too Many Links” Hatası

Bildiğiniz gibi, ext4 çıkana kadar bir çok popüler Linux dağıtımında dosya sistemi olarak ext3 kullanılıyordu. Bu dosya sistemi, yaygınlığını ext2 dosya sistemi üzerine, geri uyumlu olarak geliştirilmesine borçlu. Tabi, bu geri uyumluluk bazı dezavantajlar da getiriyor.

Bir çok uygulama (özellikle web uygulamaları) dizini, müzik ve video arşivi gibi dosya ve dizinlerin çok olduğu bir dosya yapısı ile uğraştıysanız, “Too Many Links” hatası almış olmanız muhtemel. Özellikle, doğru tasarlanmamış web uygulamaları, yüklenen dosyaları sadece tek bir dizin altına kopyalıyorsa bu hatanın alınması kaçınılmaz olur. Benzer şekilde, müzik / video arşivini belirli bir hiyerarşiye koymadan tek bir dizin altına toplayanlarınız varsa (ki olmamasını temenni ederim), bu hatayı görmüş olabilirsiniz.

Peki, nedir bu hatanın sebebi?

İlk paragrafta dediğim gibi, ext3 dosya sistemi, ext2 ile uyumlu çalışabilmesi için bazı ext2 özelliklerini aynen devam ettirmek zorunda kaldı. Bunlardan biri de, bir dizin altında bulunabilecek dosya/dizinlerin sayısı. ext2 dosya sisteminde, bir dizin altında bulunacak “link” (dosya/dizin) sayısı, en fazla 32,000 olabilir. Bunlardan 2 tanesi, “.” ve “..” linkleri her dizin için olmak zorunda, o yüzden, bir dizin altında bulunabilecek dizin sayısı 31,998’i geçemez. ext3 dosya sistemi de bu özelliği devam ettirmek için aynı limitleri kullanmaktadır. Bu sayıyı arttırmak ancak uygun parametreleri değiştirerek Linux çekirdeğini (kernel) yeniden derleyerek yapılabilir.

Çok dosyam var, ne yapayım ben?

Eğer müzik arşiviniz için soruyorsanız, bence o diske format atın.

Ama, eğer web uygulamanızın aldığı / ürettiği dosyalar için soruyorsanız, orada birşeyler yapabilliriz. Öncelikle, sisteminize yüklenen dosyaları, orijinal isimleri ile değil, “hash” fonksiyonundan geçmiş halini kullanacağız. Örnek olarak, MD5 hash fonksiyonunu kullanacağız. Bildiğiniz gibi, MD5 fonksiyonu bize 32 karakterlik, 16’lık sayı tabanında bir sonuç verecektir. İşin sırrı, bu 16’lık tabanda elimize gelen 0-f arası 16 karakteri anahtar olarak kullanmak. Dosyaların kaydedildiği yerde bir seviye daha oluşturup, dosyanın MD5 sonucunun ilk karakterini bu dizin adına vereceğiz. Bundan sonra, dosya adının MD5 sonucu o karakterle başlayan dosyaları bu dizin altına koyacağız.

Yani, önce şu şekilde görünen dosya sistemi,

 

 

 

düzenlemeden sonra şu şekilde görünecek:

 

 

 

 

 

Bu sayede, bir dizin altında bulunan dosyaları 16 ayrı dizine, belli bir mantıkla dağıtılmış olacak. Uygulamada yapılacak küçük değişiklikler ile, dosyaları daha düzgün bir şekilde depolayabileceğiz. Bir dizin altında bulunan dosya sayısı da azaldığı için “Too Many Links” hatası almayacağız. Eğer dosya sayısı artarsa, bu dizinlerin altında aynı mantıkla bir seviye daha oluşturulabilir. Bu şekilde, teker teker seviyelendirerek 16 seviye oluşturabiliriz.

Şimdi size uygulamanızda biraz iş düşüyor. Kolay gelsin o halde.

%d blogcu bunu beğendi: